Το βήμα του δασκάλου...

Για το αναγνωστικό: Τα Ψηλά βουνά


Ας μου επιτραπεί ως δάσκαλος που συμμετέχει στο εργαλείο αυτό φιλαναγνωσίας του σχολείου μας να δημοσιεύσω μια δική μου ανάρτηση αφού βλέπω ότι το βιβλίο: «Τα ψηλά βουνά» έχει διαβαστεί και αρέσει στους μαθητές μας ιδιαίτερα -είναι η 3η ανάρτηση που έχουν κάνει οι μαθητές μας μέχρι τώρα για το βιβλίο αυτό. Θα μας δοθεί ακόμη η ευκαιρία σε συνάρτηση με το μάθημα της Γλώσσας της Δ΄ τάξης που αναφέρεται στην καθαρεύουσα, στην ενότητα 10  του β΄τεύχους "Λέξεις φτερουγίζουν πέρα, ταξιδεύουν στον αγέρα" - "Γλωσσική αυτοβιογραφία" να κατανοήσουμε καλύτερα πώς αντιμετωπιζόταν το γλωσσικό ζήτημα τις εποχές εκείνες...

Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε ως αναγνωστικό της Γ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Ελευθερίου Βενιζέλου, της περιόδου 1917-18 και ήταν το πρώτο σχολικό αναγνωστικό (δηλ. βιβλίο Γλώσσας θα λέγαμε σήμερα)  στη δημοτική γλώσσα, που ο Ε. Βενιζέλος καθιέρωσε στις πρώτες τέσσερις τάξεις του δημοτικού. Η επαναστατική κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου εξέφρασε τότε στην πράξη τις νέες εκπαιδευτικές, αισθητικές και γλωσσικές αντιλήψεις της με την καθιέρωση της δημοτικής στις τέσσερις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Το βιβλίο επαινέθηκε απ' τον Παλαμά και τον Ξενόπουλο για την παιδαγωγική και λογοτεχνική του αξία, τη ζωντανή δημοτική γλώσσα και την τυπογραφική του καλαισθησία. «Τα ψηλά βουνά», παρά τον πρωτοποριακό τους χαρακτήρα προκάλεσαν λυσσαλέες αντιδράσεις και κάηκαν δημοσίως από τις κυβερνήσεις μετά το 1920.

Ο Στέλιος Σπεράντζας είπε για «Τα ψηλά βουνά» πως «είναι από τα βιβλία που ξυπνούν τους λαούς και τους κάνουν μεγάλους». Σήμερα, μας υπενθυμίζουν, πέραν όλων των άλλων, πόσο σημαντικό είναι ο καθένας από μας ν' αναδέχεται τις ευθύνες του. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου απευθύνεται στα παιδιά όλων των εποχών. «Όταν βρίσκονται γενναία παιδιά σαν εσάς, ένα δάσος γίνεται αιώνιο. Κι οι άνθρωποι ζουν καλύτερα τη ζωή τους».

Στα "Ψηλά Βουνά", ο Παπαντωνίου αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας 26 παιδιών που όταν τελειώνουν την τελευταία τάξη του σχολείου, παίρνουν την άδεια των γονιών τους να κάνουν μόνα τους διακοπές για δύο μήνες στα βουνά της Ευρυτανίας (τόπος καταγωγής του συγγραφέα). Εκεί, μέσα στις ομορφιές της ελληνικής φύσης, μαθαίνουν να λειτουργούν σαν ομάδα, να αλληλοβοηθιούνται, να σέβονται το ένα το άλλο, αλλά και να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Στο βουνό, θα γίνουν φίλοι με τον Λάμπρο*, ένα μικρό τσοπανόπουλο, στον οποίον θα μάθουν και τα πρώτα γράμματα, δίνοντάς του την ευκαιρία να προοδεύσει – και μάλιστα μελλοντικά να γίνει δάσκαλος. 
Η αφήγηση στο έργο γίνεται απλά, με γλώσσα φυσική και ζωντανή, στοιχεία, που έκαναν το βιβλίο να μιλήσει κατευθείαν στην ψυχή των μαθητών της εποχής και να θεωρείται έως σήμερα, φαινόμενο μοναδικό και αξεπέραστο για τα ελληνικά παιδαγωγικά δεδομένα.

Να θυμηθούμε κι ένα μικρό απόσπασμα από ένα ποίημα του βιβλίου:

 «Γιάννη, γιατί έκοψες τον πεύκο; Γιατί; Γιατί;» / Αγέρας θάναι, λέει ο Γιάννης και περπατεί.

Ανάβει η πέτρα, το λιβάδι βγάνει φωτιά / Να' βρισκε ο Γιάννης μια βρυσούλα, μια ρεματιά!

Σημείωση:
*Λάμπρος ονομαζόταν ο πατέρας του Ζ.Παπαντωνίου που είχε απεβιώσει πρόσφατα και με τον τρόπο αυτό ο συγγραφέας κράτησε τη μνήμη του αιώνια.

Σας ευχαριστώ!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πρέπει να είστε μέλος αυτού του ιστολογίου για να σχολιάσετε τις αναρτήσεις μας.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.